Man, vrouw of tritiya prakriti

Nieuwsberichten
Plaats reactie
Benjamin
Berichten: 1665
Lid geworden op: 28 nov 2017, 15:56
Gender: Non-binair
Locatie: O, o Den Haag

Man, vrouw of tritiya prakriti

Bericht door Benjamin »

Man, vrouw of tritiya prakriti

Nepal was het eerste land ter wereld dat transgenders officieel erkende. De meeste Nepalezen denken dat je trans-zijn met je geboorte meekrijgt, maar dat homoseksualiteit wordt aangeleerd.


Durga Thapa wist niet dat ze lesbisch was. Dat wil zeggen: ze had het woord nog nooit gehoord voordat ze op het matje werd geroepen bij de generaal. "Hij vroeg: 'Heb je weleens van 'lesbisch' gehoord?' Ik zei: 'Nee, wat betekent dat?'" Ze wist alleen dat ze iets voelde voor haar instructrice. Dat leidde tot scheve blikken en uiteindelijk tot een klacht bij de legerleiding.

Achteraf ziet de 32-jarige de ironie van de situatie: beschuldigd worden van iets waarvoor je zelf het woord niet eens kent - maar toen het gebeurde, viel er weinig te lachen. In plaats van de gedroomde militaire loopbaan, wachtten haar veertig dagen eenzame opsluiting en uiteindelijk oneervol ontslag. Thuis was het niet beter. De dochter op wie de familie zo trots was, werd een bron van schaamte. "Ik sloot mezelf drie maanden lang op." Ze kan het nu, elf jaar later, 'met een glimlach' vertellen, maar het doet nog altijd pijn. "Mijn vader huilde elke dag. Ik had hem nooit eerder zien huilen."

Nepal is een van de vooruitstrevendste landen in Azië als het gaat om lhbt-rechten. Een sleutelrol was en is daarbij weggelegd voor de Blue Diamond Society (BDS), opgericht door Sunil Babu Pant, het eerste parlementslid in Azië dat voor zijn homoseksualiteit uitkwam. Zijn foto hangt tegenover de balie van het hoofdkwartier van BDS, in een buitenwijk van Kathmandu.

Sinds de oprichting in 2001 is veel bereikt. Er is minder geweld tegen mensen die wat betreft hun seksuele geaardheid of geslachtsidentiteit niet tot de meerderheid behoren. Het Hooggerechtshof bepaalde in december 2007 dat de regering voor gelijkberechtiging van homoseksuelen en transgenders moet zorgen. Dat was zeven jaar eerder dan in het cultureel nauw verwante India. Maar sindsdien zit de klad erin. De aangekondigde wetgeving die samenlevingscontracten moet regelen bijvoorbeeld, laat al tien jaar op zich wachten.

"Nepal is een heel conservatieve samenleving", legt Durga uit. En zoals dat in conservatieve samenlevingen gaat, heel pragmatisch. "Als ik met mijn vriendin woon, zegt niemand daar iets van. Maar als we ervoor uitkomen dat we lesbisch zijn, hebben we een probleem. Voor homo's geldt hetzelfde." Uit angst voor discriminatie blijven de meesten dan ook liever in de kast.

Half man, half vrouw

In een onderzoek van BDS gaf 0,31 procent van de ondervraagde Nepalezen aan lesbisch te zijn, 1,35 procent homo, 0,1 procent biseksueel en, heel opmerkelijk, 2,17 procent transgender. Meer transgenders dan homo's? Durga lacht. "Ik ben helaas de enige lesbienne hier." De meerderheid van de dertig medewerk(st)ers in het pand blijkt transvrouwen. "Transgenders worden in Nepal makkelijker geaccepteerd dan homo's. Dat is precies omgekeerd in het Westen", zo constateerde Durga tot haar verbazing tijdens een bezoek aan de VS. "De meeste mensen in Nepal denken dat je trans-zijn met je geboorte meekrijgt, terwijl homoseksualiteit wordt aangeleerd en dus onnatuurlijk is."

De verklaring hiervoor ligt grotendeels in de religie. Hindoeïsme en boeddhisme zijn veel minder strikt over de scheiding tussen man en vrouw dan de bijbelse God. De hindoegod Brahma wilde tijdens het scheppen van de wereld man en vrouw in één lichaam creëeren. Hij zag ervan af op aanraden van een andere big shot uit het hindoe-pantheon, Shiva, die er zelf overigens geen been in ziet te verschijnen als half man, half vrouw.

Daar waar het Westen zelfs in zijn acceptatie van geslachtsoverschrijdende identiteiten binair blijft denken in termen van transman en transvrouw, heeft het Indiase subcontinent al sinds mensenheugenis een andere benadering. Durga: "In onze heilige boeken is het geaccepteerd dat er tritiya prakriti, mensen van de derde natuur, bestaan. De internationale term is transgender, maar in onze traditie noemen we ze het derde geslacht." Sinds 2007 is dit derde geslacht dus officieel erkend in Nepal. Bhumika Shreshta was de eerste die in 2015 op reis kon met de 'O' van 'other' in haar paspoort, geen man, geen vrouw. Een moment van triomf, want als kind had ook zij het zwaar te verduren. Op haar zestiende werd ze van school gestuurd. "Ik was een jongen, maar ik gedroeg me als een meisje. Ik had vooral vriendinnen en werd verliefd op een jongen. De leraar vond dat ik een last was voor andere kinderen." Ze voelde dat ze anders was, maar had nog nooit van woorden als homoseksualiteit of transgender gehoord. "Mensen maakten me uit voor Hijra", vertelt ze. "Voor ons is dat een scheldwoord." De Hijra's zijn in het naburige India een kaste van transvrouwen die een marginale positie hebben in de samenleving.

"Ik was verward; mijn lichaam was dat van een man, maar mijn ziel die van een vrouw." In een christelijke traditie klinkt dit blasfemisch; God heeft immers bepaald dat je als jongen, of als meisje ter wereld kwam. In de context van religies die uitgaan van reïncarnatie is het voor transgenders makkelijker te beschrijven wie ze zijn: een vrouwelijke ziel die in een mannelijk lichaam is beland, of vice versa.

In de film 'The next guardian' over een boeddhistisch gezin in Bhutan, die afgelopen jaar op veel filmfestivals te zien was, accepteert de vader dat zijn dochter zich een jongen voelt, precies met deze redenering: de mannelijke ziel heeft een vrouwelijk lichaam uitgekozen. Ook Bhumika vond uiteindelijk erkenning, bij haar familie en in de samenleving. Ze groeide uit tot een bekend gezicht in de media, een rolmodel en boegbeeld van de Nepalese transgenderbeweging.

Sinds de uitspraak van het hooggerechtshof in 2007 is het derde geslacht officieel erkend, maar de praktijk is minder rooskleurig. Vorig jaar maande het hooggerechtshof de autoriteiten een einde te maken aan de bureaucratische obstructie bij het invoeren van de 'O'.

Hormoontherapie

Elyn is een bijvoorbeeld van een transgender die vastloopt in de bureaucratie. Officieel heet hij nog altijd Elyna. "Dat kan ik niet veranderen in een mannennaam. Dat mag alleen als je de volledige geslachtsveranderende operatie hebt ondergaan." Veel transmannen willen dat niet, gezien de kosten, de gezondheidsrisico's en de beperkte slaagkans van zo'n operatie. Het resultaat is dat Elyn - "ik heb de a er voor mezelf afgeknipt" - nergens werk kan vinden. Na vier jaar hormoontherapie ziet geen mens dat hij ooit een meisje is geweest, tot hij zijn papieren moet laten zien, bijvoorbeeld aan een potentiële werkgever. Om privacyredenen wil hij ook niet met zijn achternaam in de krant.

Elyn verloor zijn beste vrienden toen hij ervoor uitkwam zich een man te voelen. "Mijn schoolvrienden blokkeerden me op Facebook." Hij is 28 en kan, nu zijn stem door de hormonen mannelijk is gaan klinken, probleemloos functioneren in de openbare ruimte. Maar zijn familie blijft hem afkeuren. Hij huilt als hij vertelt over zijn moeder, die zes maanden geleden op sterven lag door borstkanker. "Ik wilde bij haar zijn, maar ik kreeg te horen dat ik weg moest blijven, want er zouden andere familieleden komen." Elyn zou de familie te schande maken als hij zich zou vertonen.

De agressie blijft in Nepal meestal verbaal, maar hij weet dat het nog erger kan. Elyn werkte enige tijd voor een organisatie uit Bangladesh. "In Nepal zijn mensen minder wreed tegenover homo's en transgenders dan in Bangladesh. Daar kunnen ze niet veilig over straat gaan." Het is een kwestie van religie. "Moslims zijn heel wreed tegen mensen uit onze gemeenschap. Hindoes en boeddhisten zijn wat liberaler." De Hindoe-traditie heeft voor elk wat wils, ook voor transmannen; het heldengedicht 'Mahabharata' vertelt het verhaal van Shrikhandi, de vrouw die man werd. Maar als het aan Elyn ligt, kan het traditionele begrip 'derde geslacht' overboord. Het klinkt hem te veel als afvoerputje, ná man en ná vrouw. "Ik zie mezelf als transman. Dat vind ik een prima woord."

De achternaam van Elyn is bij de hoofdredactie bekend.

Ekke Overbeek Kathmandu

Bron: Trouw
Groetjes,

Ben

- Wil genderprettig leren te zijn. -
Marica
Berichten: 2917
Lid geworden op: 31 mei 2018, 15:57
Gender: Vrouw
Voornaamwoorden: zij/haar
Locatie: Woubrugge
Contacteer:

Re: Man, vrouw of tritiya prakriti

Bericht door Marica »

Leuk informatief en leerzaam stuk eigenlijk.

Ik zal dit eens meenemen naar een collega die fel christen is maar openstaat voor andersdenkenden en niemand veroordeelt. Zelf ben ik absoluut ongelovig en hang ik geen enkele religie aan.

Hij snapt mijn transgender zijn niet, en daar kan dit misschien bij helpen.
ImageJeg er Marica, jeg er en Lastebilsjåfør og Norge gal :)
Plaats reactie