Nieuwe chat! Zie dit topic.

Recensie: Lili Elbe. Van man naar vrouw

Nieuwsberichten
Gebruikersavatar
Benjamin
Berichten: 1665
Lid geworden op: 28 nov 2017, 15:56
Gender: Non-binair
Locatie: O, o Den Haag

Recensie: Lili Elbe. Van man naar vrouw

Bericht door Benjamin »

De autobiografie van de man die vrouw werd onthult hoe moeilijk het begin vorige eeuw was om woorden te vinden voor haar belevingswereld.

Lili Ilse Elvenes, beter bekend als Lili Elbe (of, zo u wilt ‘The Danish Girl’ – haar verhaal werd in 2015 verfilmd) is de beroemdste patiënte van de legendarische arts Magnus Hirschfeld, die de basis legde van hoe vandaag de dag transgender personen medisch en psychologisch worden begeleid. Onder de hoede van deze seksuoloog onderging Elbe, geboren als Einar Wegener, vijf operaties om haar het lichaam van een vrouw te geven. Haar diepste wens werd haar fataal. Elbe overleed in 1931 in Dresden aan de complicaties van de laatste ingreep. Van man naar vrouw verscheen oorspronkelijk in datzelfde jaar en is het autobiografische verslag van Elbes zoektocht naar wie ze werkelijk is. Een geschiedenis die begint als kunstschilder Einar Wegener zich verkleedt als Lili om model te zitten voor een schilderij van zijn vrouw Gerda, en zich vervolgens steeds moeilijker los kan maken van deze frivole identiteit.

‘Lili en ik waren twee afzonderlijke wezens’, vertelt Einar – in het boek heet hij Andreas – aanvankelijk. ‘Als Lili er niet was praatten Grete [Gerda, RvR] en ik over haar, en als ze er wel was praatten zij en Grete over mij alsof ik een derde persoon was.’ Langzamerhand neemt Lili de kunstschilder over, tot hij er letterlijk ziek van wordt. Hij wordt voor hystericus uitgemaakt, voor homoseksueel, voor simulant, maar niemand weet precies wat er aan de hand is.

Lees ook het interview met de regisseur van The Danish Girl: ´Lili had een kern van staal´
Einar verliest alle levenslust. Stopt met lezen, want ‘welk plezier viel er te beleven aan lezen over het lot van andere mensen? Ik wist toch dat ik nooit een boek zou vinden over iemand zoals ik.’ Dan, net op tijd om zijn zelfmoordplannen te dwarsbomen, ontmoet hij dokter Kreutz (Hirschfeld). Einar, en daarmee Lili, wordt eindelijk serieus genomen.

Intersekse
Dat de betrokken personen in het boek schuilnamen hebben is niet verwonderlijk: hoewel Elbe zich door een deel van haar progressieve en kunstzinnige omgeving gesteund zag, stond het overgrote deel van de samenleving negatief tegenover haar proces. In dat opzicht is er anno 2019 tegelijkertijd veel en weinig veranderd. Dat is dan ook wat Van man naar vrouw een belangrijke leeservaring maakt – niet het literaire gehalte (kitscherig kun je Elbes stijl gerust noemen), maar hoe Elbe zaken onder woorden probeert te brengen waar toen minder woorden voor waren.

Elbe’s verhaal illustreert hoe bepaalde kwesties nog altijd spelen; de ‘onbewuste veinzerij’ van een kind dat zich aanpast aan rolpatronen, het gebrek aan representatie, het omgaan met genderdysforie, het afscheid nemen van een oude identiteit en het omarmen van een nieuwe, zowel door Lili als haar omgeving.

Bovenstaande in acht genomen: het zou zinnig zijn om een ‘oertekst’ als deze te laten vergezellen van meer dan een erg kort voorwoord. Geef de tekst nieuwe glans met de kennis van nu! Zo wordt het verhaal van Elbe vooralsnog vaak gepresenteerd als het verhaal van een (of zelfs ‘de’) transgender, maar afgaand op de tekst zou het ook kunnen zijn dat Elbe een intersekse persoon was (romantip: Middlesex van Jeffrey Euginides). Ook is het idee dat ‘de operatie’ zaligmakend is voor transmensen niet algemeen geldend (kinderboekentip: Dwaalsporen van Jaqcues Brooijmans). En hoe wordt en werd er buiten het Westen omgegaan met gender(binairiteit)? Niet om iets af te doen aan Elbes verhaal, juist niet, maar om te laten zien welke wegen zij, Hirschfeld en de mensen om hen heen hebben geplaveid.

Bron: NRC
Groetjes,

Ben

- Wil genderprettig leren te zijn. -
Gebruikersavatar
Eva
Beheerder
Berichten: 6805
Lid geworden op: 25 mar 2012, 11:00
Gender: Vrouw
Voornaamwoorden: zij/haar
Locatie: Etten-Leur

Re: Recensie: Lili Elbe. Van man naar vrouw

Bericht door Eva »

Hoe dan ook, ik raad mensen - ‘ons soort mensen’ - aan, de film niet alleen te bekijken. Zéker mensen in het begin van hun transitie.
Niet iedereen zal dezelfde heftige emoties ervaren, maar toch deze waarschuwing. Je kunt nogal heftig met jezelf worden geconfronteerd.
All great truths begin as blasphemies. (George Bernard Shaw)
Gebruikersavatar
Benjamin
Berichten: 1665
Lid geworden op: 28 nov 2017, 15:56
Gender: Non-binair
Locatie: O, o Den Haag

Re: Recensie: Lili Elbe. Van man naar vrouw

Bericht door Benjamin »

Het gaat over dit boek trouwens:

Lili Elbe: Van man naar vrouw
Vert. Michal van Zelm, voorwoord Loiza Lamers.

Uitgeverij Oevers, 256 blz. € 19,95

Hier met foto´s:
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/07/19/ha ... l-a3967556
Groetjes,

Ben

- Wil genderprettig leren te zijn. -
Gebruikersavatar
Freedom
Berichten: 562
Lid geworden op: 03 feb 2017, 14:02
Gender: Trans FtM

Re: Recensie: Lili Elbe. Van man naar vrouw

Bericht door Freedom »

Eva schreef: 24 jul 2019, 23:31 [...] Je kunt nogal heftig met jezelf worden geconfronteerd.
Deze film zag ik vlak vóór mijn transitie (en pre "coming out") in de bioscoop met een vriendin. Zij wilde 'm zien en vertelde me tijdens het eten pas waar het over ging.
Ik ben dan geen transvrouw, maar vooral de verkleed scenes waar toen Einar zich 'verkleedt' als zichzelf - Lili -, waren enorm (te vroeg) confronterend. Zo voelde ik me ook toen ik nog niet wist wat "transgender" was.
I'll rule over my all my dead impersonations
I've got it
I'm a man now
Gebruikersavatar
Ærin
Berichten: 29
Lid geworden op: 25 apr 2019, 16:08
Gender: Vrouw

Re: Recensie: Lili Elbe. Van man naar vrouw

Bericht door Ærin »

Ik heb tegen het einde van de film toch wel een traantje weggepinkt, hoor. Uiteraard daarna gelijk het boek van David Ebershoff gelezen waar de film op was gebaseerd: https://www.bol.com/nl/p/het-deense-mei ... oductTitle. Uiteraard heeft David Ebershoff zijn boek weer gebaseerd op het originele boek van Lili Elbe.
Een vergelijkbaar boek (in het Engels) is A day in the sun, van Karin Bishop. Het speelt zich af in Hollywood, in dezelfde tijd als waarin Lili Elbe leefde en vertelt een vergelijkbaar verhaal over een transvrouw in een tijd dat er nog maar weinig over genderdysphorie bekend was. Ik vond het erg leuk om te lezen (zoals alle boeken van Karin Bishop trouwens).


Ærin :hbeat:
Gebruikersavatar
Ærin
Berichten: 29
Lid geworden op: 25 apr 2019, 16:08
Gender: Vrouw

Re: Recensie: Lili Elbe. Van man naar vrouw

Bericht door Ærin »

Voor de liefhebbers: https://www.amazon.de/Day-Sun-English-K ... way&sr=8-3.

Ærin :hbeat:

You can't buy happiness, but you can buy books… and that's practically the same!